Büyük Veri Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Yeni nesil teknoloji her gün yeni gelişimlere adım atarak hızla ilerler. Özellikle son yıllarda teknolojiyle ilgili her yenilikte adı geçen büyük veri kavramı da günümüzün ve geleceğin teknolojiye yön veren kavramları arasında yer alır. Peki, Türkçeleştirilmiş haliyle “büyük veri” olarak tanıdığımız, önde gelen teknoloji birimlerinin sürekli geliştirdiği big data nedir? Big data ve bizim bildiğimiz adıyla büyük veri aslında en basit haliyle çok miktarda veridir. Adından da anlaşılabileceği gibi big data temelde büyük veri kümeleridir. Bu veri kümelerinin hacmi fazlasıyla büyük olduğu için standart veri işleme araçlarıyla işlenemezler ve alışılageldik depolama alanlarında depolanamazlar. Bu sebeple büyük veri analizi ve depolaması, bu iş için özel olarak geliştirilen ortamlarda yapılmak zorundadır. Böylece standart veri birimlerinden ayrılır.

Büyük Verinin Tarihçesi

Son dönemde yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte birçok kavram sıkça bahsedilir hale gelmiştir ancak büyük veri kavramının hayatımıza girişi yeni bir olay değildir. Büyük verinin tarihçesinin başlaması 1960 ve 1970 yıllarında veri merkezlerinin geliştirilmesine dayandırılabilir ancak büyük verinin tarih sahnesine çıkışı 2006 yılında dönemin popüler sosyal medya ağlarının kullanıcılarının ciddi miktarda veri ürettiğinin fark edilmesiyle gerçekleşir. Bunun üzerine büyük veri kümelerini analiz etmek ve depolamak için Hadoop adında bir açık kaynak sistem geliştirilir. Açık kaynak sistemlerin gelişmesi ve çeşitlenmesi, büyük veri miktarında da artışa sebep olmuştur. Günümüzde büyük verinin üretimini sağlayan ögeler yalnızca insanlarsa sınırlı değildir, nesnelerin interneti teknolojisi sayesinde veri tabanları ve bulut bilişim sistemleri de çeşitlenerek büyük veri için büyük bir destek oluşturmaya başlamıştır.

Büyük Verinin Bileşenleri

Büyük veri kavramının tanımlanmasında kullanılan temel bileşenler büyük verinin üç V’si şeklinde adlandırılır. Bunlar hacim anlamına gelen “volume”, hız anlamına gelen “velocity” ve çeşitlilik anlamına gelen “variety” şeklinde sıralanabilir. Hacim bileşeni büyük verinin tanımladığı çok miktarda, düşük yoğunluklu ve yapılandırılmamış veri kütlelerini temsil eder. Hız, çok miktardaki bu verinin alınma, işlenme ve yazılma hızlarını temsil eder. Çok miktarda verinin işlenebilmesi için işleme hızının da yüksek olması gerekir. Çeşitlilik ise büyük veri kütleleri içindeki veri çeşitliliğini tanımlar. Büyük verinin içinde tek bir türden veri bulunmaz; aynı anda ses, görüntü, metin gibi yapılandırılmamış ya da yarı yapılandırılmış birçok veri bulunur. Son yıllarda büyük veri üzerine gerçekleştirilen çalışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte büyük veri kavramının üç bileşenine iki yeni değer daha eklenmiştir. Değer anlamına gelen “value” ve doğruluk anlamına gelen “veracity” bileşenleriyle birlikte büyük verinin 5 V’si tamamlanmış olur. Büyük verinin günümüzde birçok alanda çok büyük bir sermayeye dönüşmüş olması yalnızca maddi değeri değil aynı zamanda yeni girişimlerin, inovasyonların ve teknolojilerin oluşturulmasına imkan tanıyan verimliliği de sağlar. Bu durum, büyük verinin değerini gösteren en temel noktadır. Bununla birlikte büyük veri teknolojilerinin gelişebilmesi sayesinde büyük veri kütlelerini almak, işlemek ve analiz etmek çok daha kolay ve hızlı bir hal aldığından dolayı verilerin doğruluğu da daha hızlı teyit edilebilir hale gelmiştir. Böylece verinin bilgi değeri ve güvenilirliği de artmıştır.

Büyük Veri Kullanım Alanları

Birçok sektörde ve alanda kullanılabilen büyük veri olanakları da bu çerçevede şekillenir ve genişler. Bankacılık ve finans, pazarlama, perakende, sağlık ve eğitim hizmetleri, güvenlik sektörü ve devlet temelli girişimlerde büyük verinin önemi oldukça büyüktür. Büyük veri nerelerde kullanılır sorusunun cevabı da bu bağlamda oldukça çeşitlidir. En temelde büyük veri; ürün geliştirme ve inovasyon girişimlerinde oldukça büyük bir kaynaktır. Pazarlama sektöründe müşterilerin deneyimlerini değerlendirmede ve taleplerini toplamada büyük verinin sağladığı bilgiler çok önemlidir. Böylece yeni ürün ve hizmetler şekillendirilebilir. Bu durum yeniliklerin de önünü açar ve inovasyonlar için gerekli ortamı hazırlar. Büyük verinin kullanıldığı bir diğer alan ise operasyonel verimlilik alanıdır. Tahmine dayalı senaryoları değerlendirmek için gerekli bilgileri sağlayan büyük veri sayesinde mümkün olan tüm ihtimaller görülebilir ve bu sayede karar verme işlemleri çok daha hızlı ve tutarlı şekilde gerçekleşir. Böylece zaman, emek ve kaynak tasarrufu sağlanmış olur. Büyük verinin en önemli kullanım alanlarından biri de güvenliktir. Sadece verilerin işlenmesiyle elde edilen sonuçlar bazında değil aynı zamanda veri güvenliği bakımından da büyük veri oldukça kullanışlıdır.

Büyük Veri Çalışma Prensipleri

Büyük verinin çalışma prensibi iki uca ayrılır; üretim ve tüketim. Üretim kısmında büyük ya da küçük ölçekli tüm birimler farkında olarak ya da olmayarak internete bağlı şekilde gerçekleştirdikleri her işlemde veri sağlayarak büyük veriyi oluşturur. Tüketim kısmındaysa üç adım bulunur. Bunlar entegrasyon, yönetim ve analiz adımlarıdır. Entegrasyon adımında farklı uygulamalardan ve kaynaklardan gelen veriler bir araya getirilerek analiz edilir ve işlenir. Bu adım küçük ölçekli veri paketlerinde olanın aksine çok daha büyük ölçekli şekilde gerçekleştirilir. Yönetim adımında depolama işlemi devreye girer. İşlenen veri bulut ortamlarında, şirket içinde ya da aynı anda her iki ortamda da depolanabilir. Depo işlemi aynı zamanda verilerin farklı ortamlara taşınması ve gerekli görülen durumlarda verilere kolayca erişilebilmesi için de oldukça önemlidir. Son adım olan analiz adımında büyük verilerin ortaya çıkardığı bilgiler, ihtiyaçlar doğrultusunda incelenerek yeni uygulamalara, girişimlere ya da inovasyonlara yön verir. Makine öğrenimi ve yapay zeka konuları için oldukça önemli olan büyük veri analizi, geleceği şekillendirir.

Büyük Verinin Sağladığı Avantajlar

Her ölçekte birçok sektörde aktif şekilde kullanılan büyük veri avantajları da oldukça çeşitlidir. Büyük verinin ilk avantajı farklı sektörlerle uyumlu şekilde kullanılabilir olmasıdır. Hedefleriniz ve operasyonlarınız doğrultusunda büyük verinin analizini ve işlenmesini şekillendirebilirsiniz. Bununla birlikte büyük veri kolayca depolanabilir ve ihtiyaç anında kullanılabilir. Bulut bilişim, makine öğrenimi, yapay zeka gibi farklı sektörlerin gelişmesi için oldukça önemli bir araç olarak da kullanılan büyük veri aynı zamanda bu sayede kolayca yönetilebilir. Yarattığı maliyetin düşük olması sebebiyle büyük verinin yaratacağı kâr da fazla olacaktır. Daha fazla bilgi sahibi olmanıza, alanınızla ilgili bilgileri analiz edebilmenize olanak sağlayan büyük veri sayesinde daha güvenilir bilgiye erişmeniz de mümkün olur. Güvenilir bilgi doğru operasyonlar ve gerekli girişimler sağlanması için de gereklidir.

Büyük Veri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Büyük Verinin 5 V’Si Nedir?

Büyük verinin değerlerini ve bileşenlerini oluşturan 5 V hacim anlamına gelen “volume”, hız anlamına gelen “velocity”, çeşitlilik anlamına gelen “variety”, değer anlamına gelen “value” ve doğruluk anlamına gelen “veracity” şeklinde sıralanabilir.

Büyük Verinin Özelliği Nedir?

Büyük veri çeşitli uygulamalar ve işlemler sonucu oluşturulan ve standart veri işleme ya da depolama ortamları tarafından yönetilemeyecek kadar hacimli olan verilere verilen addır. Büyük veri, oldukça çeşitli verilerin oluşturduğu büyük hacimli veri kütleleridir.

Büyük Verinin Zorlukları Nelerdir?

Büyük verinin hacmi ve hızı dolayısıyla yarattığı birtakım zorluklar da bulunur. Bunların ilki büyük verinin hacmi dolayısıyla depolama problemleri oluşturabilecek olmasıdır. Büyük veri, bulut sistemleriyle çalışmayı gerektirebilir. Bununla birlikte içindeki çeşitlilik sebebiyle büyük verinin işlenmesi ve organizasyonu da zor olabilir. Büyük verinin yararlı olabilmesi için sağladığı bilgilerin analiz edilmesi ve kullanım alanına göre değerlendirilmesi gerekir. Bu durum değer katma noktasında çeşitli zorluklar yaratabilir. Büyük veri her gün gelişen bir alandır ve dolayısıyla değişimleri yakalamak için kendinizi sürekli güncellemeniz ve yeni teknolojilere uyum sağlamanız gerekir.

Büyük Verinin Amacı Nedir?

Büyük verinin amacı zamandan, emekten ve paradan tasarruf sağlamaktır. Üretilen oldukça büyük verilerin işlenmesi ve doğru şekilde kullanılması sayesinde güvenlikten sağlığa birçok sektörde iyileştirici atılımlar gerçekleştirilebilir. Bu sayede tüm sektörler ve dolayısıyla insan hayatı değer kazanabilir.