Bilgi Teknolojisi Altyapısı Kütüphanesi ITIL

ITIL kısaltması, Bilgi Teknolojileri Altyapı Kitaplığı anlamına gelir ve BT hizmetlerini yüksek kalitede yönetmek için geliştirilmiş bir dizi kılavuzdur. ITIL, hizmet yönetimi ilkelerini özetleyen ve hizmetlerin etkili bir şekilde nasıl sürdürüleceği ve sunulacağına ilişkin talimatlar sağlayan bir dizi kitaptan oluşur. Kapsamlı yaklaşımı, BT hizmet yönetiminin tüm yönlerinin kapsanmasını sağlar. İşletmeler için ITIL ve diğer kalite girişimlerinin arkasındaki fikir, Amerikalı bir istatistikçi olan W. Edwards Deming'in öğretilerine dayanmaktadır. Deming, bir ürün veya hizmet almanın bir dizi faaliyet içerdiğine ve hizmetin kalitesinin bu faaliyetlerin nasıl organize edildiğine bağlı olduğuna inanıyordu. Sürekli iyileştirmenin ve belirli bir dizi adımla uygun kalite düzeylerini korumanın önemini vurgulayan bir kalite yönetim çemberi geliştirdi.

ITIL Tarihçesi

1980'lerde İngiliz hükümeti, daha sonra OGC olarak bilinen CCTA'yı, kamu ve özel sektör BT sistemlerinin entegrasyonu için bir dizi standart uygulama oluşturması için yönlendirdi. Amaç, daha verimli ve uygun maliyetli bir yaklaşım yaratarak BT kaynaklarının kullanımını iyileştirmekti. Bu, ITIL'in ortaya çıkmasına neden oldu. 1989 – GITIM olarak bilinen ITIL'in ilk sürümü 1980'lerin sonlarına dayanmaktadır. ITIL'in mevcut sürümünden farklılıklarına rağmen, her iki sürüm de destek ve dağıtım hizmetlerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçeve, 1990'ların başında Avrupa'daki devlet kurumları ve özel sektör şirketleri arasında yaygın bir kabul gördü ve dünya çapında Bilgi Teknolojisi alanında güçlü bir etkiye sahip oldu. O zamandan beri ITIL, müşteri ve iş gereksinimlerine öncelik veren ve bu ihtiyaçları karşılamak için en iyi BT çözümlerini öneren 30 ciltlik kapsamlı bir koleksiyon haline geldi. Ek olarak, ITIL gelişmeye ve ortaya çıkan ihtiyaçları karşılamak için yeni yenilikler sunmaya devam ediyor. 2000 – 21. yüzyılın başında, devlet kurumu CCTA, OGC'ye dönüştürüldü. Aynı yıl içinde Microsoft, ITIL'i Microsoft Operasyon Çerçevesini (MOF) geliştirmek için ana yaklaşım olarak benimsedi. ITIL v2 olarak bilinen ITIL'e yönelik ilk önemli değişiklik tanıtıldı. Bu sürüm, 30 ciltlik çerçeveyi daha ilgili dokuz kategoride yeniden düzenleyerek ITIL'in anlaşılmasını ve kullanılmasını kolaylaştırmayı amaçladı. Sonuç olarak ITIL, BT en iyi uygulamaları için standart olarak geniş çapta benimsendi ve küresel olarak en yaygın kullanılan BT hizmet yönetimi aracı olarak ortaya çıktı. 2007 – 2006 yılında ITIL, ITIL sözlüğünü yayınlayarak erişilebilirlik taahhüdünü yerine getirdi. Sonraki yıl, BT'yi iş operasyonlarına dahil etmeye ve hizmet odaklı bir yaklaşımı benimsemeye daha fazla önem veren ITIL sürüm 3'ün lansmanına tanık oldu. Ortaya çıktığında ITIL Yenileme Projesi olarak adlandırılan sürüm 3, beş ciltten oluşuyor ve 26 süreç ve işlevi kapsıyordu. 2011 – 2011'de, V3 baskısında tanımlanan sorunları ve tutarsızlıkları ele almayı amaçlayan yeni bir ITIL versiyonu tanıtıldı. Sonuç olarak, ITIL hizmet kataloğu artık ITIL Hizmet Stratejisi, ITIL Hizmet Tasarımı, ITIL Hizmet Geçişi, ITIL Hizmet Operasyonu ve ITIL Sürekli Hizmet İyileştirme olmak üzere beş ciltten oluşmaktadır. Bu güncellenmiş ITIL ciltleri seti artık dünya çapındaki en iyi ITIL uygulamaları için evrensel bir kıyaslama noktası olarak hizmet ediyor. 2019 – ITIL çerçevesinin en son yinelemesi olan ITIL v4, 2019'da tanıtıldı ve Türkiye'de giderek daha popüler hale geldi. Bu güncellenmiş sürüm, ITIL'in işbirlikçi ortamlarda nasıl kullanılacağı konusunda daha eyleme geçirilebilir rehberlik sağlar ve şirketlerin ITIL'i DevOps, Agile ve Lean metodolojileriyle uyumlu hale getirmesini kolaylaştırır. ITIL v4, hizmet yönetimine daha kapsamlı bir yaklaşım benimseyerek kapsamını genişletti ve onu çağdaş BT ortamları için daha erişilebilir hale getirdi.

ITIL Versiyonları

İlk olarak 1985 yılında piyasaya sürülen ITIL v1 hakkında sınırlı bilgi bulunmaktadır. 2001 yılında, ITIL v2, tümü öncelikle hizmet disiplini felsefesinin ilke ve uygulamalarına odaklanan 8 kitaplık bir set olarak yayınlandı. Bu çerçeve, kuruluşların müşterilerinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılayan yüksek kaliteli hizmetler sunmasını sağlayan, BT hizmet yönetimine yapılandırılmış bir yaklaşım sağlamak üzere tasarlanmıştır. Kapsamlı rehberliği sayesinde ITIL v2, işletmelerin genel verimliliklerini, etkililiklerini ve müşteri memnuniyetini geliştirirken aynı zamanda maliyetleri düşürmelerine ve riskleri en aza indirmelerine yardımcı olmayı amaçlıyordu. ITIL'in daha yeni sürümlerinin piyasaya sürülmesine rağmen, birçok kuruluş, BT hizmetlerini yönetmek için hala değerli bir kaynak olarak ITIL v2'ye güveniyor. Hizmet Desteği, Hizmet Sunumu, İş Perspektifi, ITSM'yi Uygulamayı Planlama, Altyapı Yönetimi, Uygulama Yönetimi, Yazılım Varlık Yönetimi ve Güvenlik Yönetimi dahil olmak üzere BT hizmet yönetimiyle ilgili birkaç kitap vardı. Ancak bu kitaplardan yalnızca ikisi önemli ölçüde ilgi gördü: Hizmet Desteği ve Hizmet Sunumu. 2007 yılında ITIL v3 piyasaya sürülmüştür ve modüler bir yapıdan yaşam döngüsü yapısına geçerek önceki sürümden önemli bir değişiklik getirmiştir. Bu, ITIL v3'ün artık bir hizmetin planlama aşamasından nihai sonlandırılmasına kadar tüm sürecini kapsadığı anlamına gelir. Yapıdaki bu değişiklik, hizmet yönetiminin daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını sağlar ve hizmet yaşam döngüsünün tüm yönlerinin dikkate alınmasını sağlar. ITIL v3 ile kuruluşlar, hizmetlerini iş hedefleriyle daha iyi uyumlu hale getirebilir ve genel hizmet sunumlarını geliştirebilir. ITIL v4, hizmet yönetimine daha kapsamlı bir yaklaşım benimseyerek kapsamını genişletti ve onu çağdaş BT ortamları için daha erişilebilir hale getirdi.

ITIL Süreçleri

BT Hizmet Yönetimi metodolojisi, tanımlanmış 26 prosedürden oluşan ITIL süreçlerini içerir. ITIL, 4P'ler (İnsanlar, Ürün, İş Ortağı ve Süreç) olarak anılan beş aşamadan ve dört bölümden oluşur. Yazımızın bu bölümü süreç yönüne, özellikle ITIL süreçlerine ve bunların tanımlarına odaklanacaktır. Süreç, belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanmış ve paralel veya sıralı olarak gerçekleştirilebilen bir dizi adımdır. Süreç boyunca kullanılan kaynaklar ve yetenekler, başarısında çok önemli bir rol oynamaktadır. Süreçler, girdileri ve çıktıları olan ölçülebilir sistemlerdir ve ITIL süreçleri, kuruluşları amaçlanan amaçlarına ulaşmaya ve müşterilerinin ve paydaşlarının beklentilerini karşılamaya yönlendiren bir dizi adımdır. ITIL süreçlerinin sayısı bir süredir tartışma konusu olmuştur ancak ITIL Baş Mimarı Sharon Taylor, ITIL'de 26 süreç olduğunu belirterek tartışmayı kapatmaya çalışmıştır. 2011 yılında ITIL versiyonlamayı durdurdu ve bugünkü haline geldi. Daha önce Sürekli Hizmet İyileştirme aşamasının bir parçası olan Hizmet Ölçümleme ve Hizmet Raporlama başlıkları artık süreç olarak kabul ediliyordu. Ancak Yatırım Getirisi başlığı bir süreç olarak belirlenmemiştir. ITIL 2011 Edition'ın yayınlanmasının ardından ITIL süreçleri güncellenmiş ve ITIL v3 Foundation eğitimleri ve sınavları kaldırılmıştır. Bunun yerine ITIL eğitimleri ve sınavlarının adı ITIL Foundation olarak değiştirildi.

ITIL Önemi

Günlük hayatımızın bir parçası haline gelen dijital hizmetleri göz önünde bulundurduğumuzda, bunların tek başına yaratılmadıklarını, bunun yerine ortaya çıkabilecek potansiyel zorluklar da dahil olmak üzere birçok faktörü dikkate alan bir proje yönetim sürecinin sonucu olduklarını kabul etmeliyiz. Etkili BT Hizmet Yönetimi, gerekli BT gereksinimlerinin tanımlanmasından çözümün tasarlanması ve oluşturulmasına, teslimat ve bakım yoluyla sürekli gözden geçirme ve iyileştirmenin sağlanmasına kadar tüm geliştirme yaşam döngüsü boyunca bu faktörlerin entegrasyonunu içerir. ITIL, bu sürecin her adımını ele alan kapsamlı bir çerçeve sağlar. Sizler için ITIL kullanımının önemini aşağıda sıraladık. ITIL ilkeleri ve uygulamaları, bireyleri ve kuruluşları optimum hizmet yönetimine ulaşmada yönlendirmek ve onlara yardımcı olmak için tasarlanmıştır. Kılavuza uyarak, kullanıcılar mümkün olan en yüksek kalitede hizmet sağladıklarından emin olabilirler. ITIL, hizmetleri etkili bir şekilde yönetme ilkelerini açıklayan, hizmetlerin nasıl sürdürüleceği ve kullanıcılara nasıl sunulacağı konusunda tavsiyeler sunan bir kitap koleksiyonudur. ITIL'in herkese uyan tek bir çözüm olmadığı, bunun yerine hizmet yönetimi için ortak bir dil ve yerleşik süreçlere ilişkin içgörüler sağladığına dikkat edilmelidir. Her kuruluş ITIL uygulamasını kendi benzersiz kültürüne, yapısına ve teknolojisine göre uyarlamalıdır. ITIL'i bir şirketin operasyonlarına dahil etmek çok sayıda avantaj sağlayabilir. Faydalar arasında en önemlisi, hizmet geliştirme süresini ve maliyetini en aza indirmesi ve aynı zamanda nihai çıktının kalitesini artırmasıdır. Bu da hizmet veya ürün teslim edildikten sonra müşteri memnuniyetinin ve personel motivasyonunun artmasına neden olur.

ITIL Eğitimi ve Sertifikası

ITIL 4 Foundation sertifikası dünya çapında tanınmaktadır ve Axelos ve Peoplecert tarafından yetkilendirilmiş bir sınav merkezi olan Educore aracılığıyla alınabilir. Bu sertifika, daha üst düzey ITIL eğitimi ve sertifikası almak isteyen kişiler için bir ön koşul olarak hizmet eder. Bu sertifikayı almadan, bireyler diğer ITIL eğitim kurslarına devam edemezler. ITIL 4 Foundation sertifikası 2 Kredi değerindedir ve ITIL'de başarılı bir kariyer inşa etmeye yönelik çok önemli bir ilk adım olarak hizmet eder. 2019'un başlarında AXELOS, işletmelere dijital dönüşümlerinde yardımcı olmayı amaçlayan ve ITIL olarak bilinen yönergeler dizisinin en yeni sürümü olan ITIL 4'ü piyasaya sürdü. ITIL 4, teknoloji tabanlı ürün ve hizmetlerin sağlanması ve işletilmesi için BT hizmetleri modelinin tamamlanmasının habercisi olarak hizmet eder. ITIL ilkelerini benimseyen BT ekipleri, iş stratejilerini desteklemede daha önemli sorumluluklar alabilir. ITIL sınavı, ITIL hizmet döngüsünde kullanılan ITIL ilkelerine, terminolojisine ve uygulamalarına ilişkin temel anlayışınızı değerlendirmek için tasarlanmıştır. 60 dakika içinde cevaplanması gereken 40 sorudan oluşan giriş seviyesi bir sertifikadır. ITIL Foundation sertifikasına hak kazanmak için, sorulan toplam soruların %65'ine tekabül eden en az 26 soruyu doğru yanıtlamalısınız. Uygun sertifika seviyesini seçtikten sonraki adım, AXELOS tarafından onaylanmış bir eğitim kursuna kaydolmaktır. Eğitimi tamamladıktan sonra, edinilen bilgi ve anlayışı değerlendirmek için bir sınava girmek gerekir. Geçmek için en az %65 puan alınması gerekir. Başarılı bir şekilde geçtikten sonra iki ITIL kredisi kazanılacaktır.

ITIL Hakkında Sık Sorulan Sorular

ITIL Sistemi Nedir? ITIL sistemi BT yönetimi prosedürlerini işletmeler için kolaylaştırmak adına yazılmış bir dizi kitaptır. ITIL Sertifikası Ne İşe Yarar? ITIL sertifikası BT hizmetini daha etkin yönetebileceğinizi kanıtlar. ITIL Sertifikası Ne Kadar? ITIL sertifikasını almak için almanız gereken eğitim kurslarının fiyatları kurslara göre değişmektedir. ITIL Sınavı Nedir? ITIL sınavı, ITIL sertifikasını almak için girmeniz gereken bir sınavdır.